Ongeveer de helft van de energie die we in Nederland gebruiken, gebruiken we voor warmte(toepassingen) zoals het verwarmen van onze huizen en gebouwen. Bij de overstap naar duurzame energiebronnen, de energietransitie, speelt warmte daarom een belangrijke rol.
Aardwarmte biedt deze duurzame, hernieuwbare warmte.

Het komt vaak voor dat aardwarmte verward wordt met bodemenergie. Beide energiebronnen halen namelijk warmte uit de grond.

  • Bij bodemenergie wordt warmte (max 15 – 20 C) en koude aan de bodem of het grondwater onttrokken en opgeslagen. De boringen worden doorgaans tot maximaal 300 meter uitgevoerd. Bij bodemenergie wordt gebruik gemaakt van een warmtepomp of warmte koude opslag. Er zijn open en gesloten bodemenergiesystemen.
  • Vanaf 500 meter diepte spreekt de Nederlandse wetgeving over geothermie, ofwel aardwarmte (geothermie en aardwarmte zijn elkaars synoniemen). Diep in de ondergrond is warm water aanwezig in (poreuze) zand- en gesteentelagen. Met elke kilometer neemt de warmte van het water in de ondergrond ongeveer 30 °C toe. In Nederland wordt aardwarmte doorgaans gewonnen tussen de 2 en 3 km diepte in de ondergrond. Op een aardwarmtebron worden duizenden woningen (en/of meerdere bedrijven) aangesloten. Om gebruik te maken van aardwarmte is er naast een aardwarmte-installatie ook een warmtenet nodig, een leidingnet dat de warmte naar de gebruikers vervoert.

1. Wat is aardwarmte?

40% van de energie die we in Nederland gebruiken, gebruiken we voor warmte(toepassingen) zoals het verwarmen van onze huizen en gebouwen. Om klimaatverandering tegen te gaan, worden steeds meer duurzame bronnen voor warmte gebruikt. Aardwarmte is een van de bronnen voor duurzame collectieve warmte, naast restwarmte, zonnewarmte, warmte uit water (aquathermie), warmte uit duurzame stroom en bodemenergie.

Aardwarmte (geothermie),  wordt gewonnen uit heet water dat zich vanáf 500 meter diepte in aardlagen bevindt. De meest voorkomende diepte is 2 tot 3 km waarbij het water een temperatuur heeft van 70 – 90 C.  Een belangrijk voordeel in tegenstelling tot bijvoorbeeld zonnewarmte is het dat deze energiebron altijd kan leveren en dus voorspelbaar en betrouw is in de warmtelevering. Bij de overstap naar duurzame energiebronnen, de energietransitie, speelt warmte een belangrijke rol.

Aardwarmte wordt gewonnen uit heet water dat zich (vanaf 500m diep) in aardlagen bevindt. De aardwarmte-installatie pompt dit water omhoog en distribueert de warmte via een warmtenet naar omliggende huizen, gebouwen en industrie. Het is een warmte-oplossing voor collectief gebruik: met één winningsinstallatie (30m2) en een warmtenet zijn duizenden woningen en/of meerdere grotere bedrijven te voorzien van warmte. (Lees meer over aardwarmte winnen)

In Nederland wordt steeds meer aardwarmte (geothermie) gebruikt. Sinds 2000 is het voornamelijk de glastuinbouw die deze natuurlijke energiebron gebruikt voor de verwarming van kassen. Nu zien we ook steeds meer bedrijfsgebouwen, fabrieken én huizen die worden aangesloten. Bekijk de locaties in Nederland.

2. Wat betekent aardwarmte in mijn buurt?

Aardwarmte wordt op dit moment vooral gebruikt voor het verwarmen van kassen. Het plan is om het aantal woningen en kassen dat met aardwarmte verwarmd wordt flink uit te breiden.

8. Welke wetten en regels zijn geldend voor aardwarmte?

Activiteiten vanaf 500 meter in de ondergrond zijn door de overheid aangemerkt als mijnbouw. Daarom wordt ook aardwarmtewinning beschouwd als mijnbouwactiviteit. Vanuit de Mijnbouwwet zijn hiervoor diverse vergunningen vereist. Op basis van de Omgevingswet is daarnaast een omgevingsvergunning verplicht. Daarnaast is er nog andere wet- en regelgeving die van belang kan zijn.

Lees meer

4. Is aardwarmte veilig?                                                                           

Veilig en verantwoord winnen van aardwarmte is van groot belang. Om die reden moeten aardwarmte-operators vooraf risico’s voor de mens en het milieu grondig onderzoeken. De operator is daarnaast verplicht om voor en tijdens het winnen veiligheidsmaatregelen te treffen en -procedures na te leven. De toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) ziet toe op de handhaving en controleert de naleving van wet- en regelgeving

Lees meer
Nieuws

Infographic ‘Warmte uit eigen bodem’

Geothermie is goed voor de lokale economie en zorgt dat we minder afhankelijk zijn van buitenlandse energiebronnen. Hoe dat zit is te lezen in de […]

Bekijk nieuws
Nieuws

Productiecijfers Aardwarmte 2023

De productiecijfers van alle aardwarmte-doubletten in Nederland van 2023 zijn bekend. Aardwarmte leverde in 2023 een besparing op van meer dan 193 miljoen m3 aardgas. […]

Bekijk nieuws
Nieuws

Boost voor warmtetransitie in Zuid-Holland

In de regio Zuid-Holland zijn warmtenetten kansrijk door de aanwezigheid van aardwarmte en restwarmte. Dit is complex en lukt alleen als iedereen meedoet. Het ministerie […]

Bekijk nieuws
Nieuws

Actieplan voor versnelling aardwarmte in Noord-Brabant

De provincie Noord-Brabant, gemeenten en een reeks bedrijven hebben een actieplan ondertekent waarmee zij aan de slag gaan om de ontwikkeling van geothermie in Brabant […]

Bekijk nieuws
Bekijk meer nieuws
Verhaal

Compilatie (video) werkbezoek Silvio Erkens (VVD) aan Aardwarmte Maasdijk

Tweede Kamerlid Silvio Erkens van de VVD bezocht samen met zijn staf op 19 februari 2024 het aardwarmteproject Maasdijk. Silvio Erkens was aanwezig op uitnodiging […]

Bekijk verhaal
Verhaal

‘Ondiepe en conventionele aardwarmte zijn cruciaal voor de warmtetransitie’

Aardwarmte is een onmisbare bron voor de warmtetransitie en de potentie is enorm. Herman Exalto van EBN vertelt in een interview op EBN.nl over de […]

Bekijk verhaal
Bekijk meer verhalen